Charakterystyczną cechą społeczeństw końca XX i początku XXI wieku jest starzenie się ludności. Zwiększająca się długość życia ludzi, tym samym wzrost liczby ludzi w wieku starszym, zmniejszający się przyrost naturalny, szczególnie w krajach rozwiniętych, to znaczące zjawisko demograficzne naszych czasów, które będzie się nasilało i wymagało rozwiązań. Badania z zakresu nauk społecznych wykazują, że wsparcie materialne i pomoc materialna nie wystarczą dla zapewnienia osobom w starszym wieku odpowiedniej jakości życia. W wyniku starań o włączenie ludzi starszych do systemu kształcenia ustawicznego powołano w 1973 roku we Francji, przy Uniwersytecie w Tuluzie, placówkę dydaktyczną dla tych osób nazwaną Uniwersytetem Trzeciego Wieku. W niedługim czasie na terenie całej Europy i poza nią zaczęły powstawać podobne placówki. Pierwszy Uniwersytet Trzeciego Wieku (UTW) powstał w 1975 roku w Warszawie. Obecnie na terenie naszego kraju funkcjonuje ponad 25 takich placówek. Tworzą one odrębną sekcję przy Polskim Towarzystwie Gerontologii. Zarówno liczba UTW jak i z roku na rok wzrastająca liczba ich studentów – słuchaczy świadczy o celowości istnienia tych placówek. W Polsce istnieją dwa typy uniwersytetów trzeciego wieku. Jeden, reprezentowany jest przez placówki stanowiące integralną część wyższej uczelni, kierowany najczęściej przez pełnomocnika rektora danej uczelni. Drugi typ stanowią uniwersytety luźno związane z wyższą uczelnią, powołane najczęściej przez stowarzyszenia prowadzące działalność popularnonaukową oraz kulturalno-rekreacyjną.
Jak powstał Sądecki Uniwersytet Trzeciego Wieku ?
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Nowym Sączu powstał na wyraźne zapotrzebowanie społeczne. Inicjatywa mieszkańców Sądecczyzny przedstawiona władzom samorządowym zyskała od razu pełne ich poparcie, stając się wspólną inicjatywą Sądeczan, władz lokalnych – Prezydenta Miasta Nowego Sącza i Starosty Nowosądeckiego oraz Marszałka Województwa Małopolskiego a także Klubu Przyjaciół Ziemi Sądeckiej, zrzeszającego wielu znanych naukowców, polityków, przedstawicieli życia kulturalnego, pochodzących z Sądecczyzny. Inicjatywa Sądeczan jest również zbieżna z Wojewódzkim Programem Polityki i Pomocy Społecznej wobec Starości na lata 2004-2006 przyjętym przez Sejmik Województwa Małopolskiego w kwietniu bieżącego roku, stanowiącym rozwinięcie Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego w zakresie zapobiegania marginalizacji społecznej ludzi starszych. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu oraz Wyższa Szkoła Biznesu National- Louis University w Nowym Sączu, akceptując w pełni tę inicjatywę, objęły ją swoim patronatem, a rektorzy i wybitni naukowcy tych uczelni tworzą Radę Programowo-Naukową Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Nowym Sączu, gwarantując wysoki poziom programu edukacyjnego, który realizowany będzie pod ich opieką naukową. Uniwersytet Trzeciego Wieku w Nowym Sączu ma charakter otwarty. Słuchaczami mogą być osoby mające wykształcenie co najmniej średnie, będące w wieku przedemerytalnym, jak również emeryci, renciści oraz osoby bezrobotne w starszym wieku, mieszkańcy miasta Nowego Sącza i Powiatu Nowosądeckiego.